Trening Balintowski

Grupa Balina*

Grupa Balinta zdobywa coraz większą popularność ze względu na swoją dynamiczną specyfikę. Historia Grup Balinta (GB) rozpoczęła się ponad 70 lat temu, a jej inspiratorem był Michael Balint (właśc. Mihaly Maurice Bergmann) Węgier pochodzenia żydowskiego urodzony 3 XII 1896 w Budapeszcie. Od 1945 r był praktykującym lekarzem i psychoanalitykiem w Londynie – Anglia. Uzyskał doktorat w dziedzinie nauk medycznych na podstawie rozprawy Indywidualne różnice w zachowaniu we wczesnym niemowlęctwie. Aktualne wydarzenia ogólnoświatowe, jak II Wojna Światowa i czas odbudowy, powstanie powszechnego i bezpłatnego systemu opieki zdrowotnej w Anglii, osobiste traumatyczne doświadczenia jak śmierć żony czy samobójstwo rodziców wpłynęły na M. Balinta, który zaczął zastanawiać się nad relacją lekarz – pacjent. U podstaw jego programu leżało przekonanie, że psychikę człowieka najlepiej poznaje się w bezpośrednim kontakcie. Spotkanie twarzą w twarz odzwierciedlają psychiczne problemy pacjenta. M. Balint rozpoczął zatem szkolenie lekarzy rodzinnych  poprzez seminaria, na których omawiano konkretne przypadki z relacji lekarz – pacjent. Podczas tych spotkań starano się zrozumieć zakłócenia powstające na tej linii oraz dawano możliwość podzielenie się emocjami, skojarzeniami i wątpliwościami lekarza w kontakcie z pacjentem. Metody pracy ewoluowały i nadal ewoluują aż do dnia dzisiejszego. Swoje poglądy M. Balint opisał w The Doctor, his Patient and the Illnes (Lekarz, jego pacjent i choroba), które ukazały się w 1957 r. w Londynie. Punktem wyjścia rozważań Balinta było pytanie, dlaczego tak często pacjenci są niezadowoleni po wizycie u lekarza, jakie oczekiwania mają pacjenci i dlaczego lekarze ich nie spełniają. Co sprawia, że somatyczne rozpoznania i leczenie nie przynosi rezultatów. Balint uważał, że atmosfera jaką zbuduje lekarz/terapeuta podczas spotkania z pacjentem jest bardzo skutecznym lekarstwem dla chorego.  Poznanie jego szerszej perspektywy uwzględniającej sytuację życiową pacjenta, relacje rodzinne czy środowisko zawodowe może skuteczne pomóc w leczeni. Innymi słowy, lekarz/terapeuta powinien wyjść poza diagnozę nozologiczną i starać się zrozumieć swojego pacjenta w szerszej perspektywie czasowo-przestrzennej. M. Balint uważał, że największą przeszkodą w skutecznym korzystaniu z najważniejszego, jego zdaniem leku, czyli osoby terapeuty, jest nieświadomość terapeuty co do istoty związku powstałego między nim a pacjentem. W relacji terapeuta – pacjent upatruje się odpowiedzi na pytanie, dlaczego choroba przebiega w taki a nie inny sposób i dlaczego pacjent reaguje tak, a nie inaczej.

Korzystając z powyższych założeń, wytworzono swoistą strukturę GB. Naturalnym jest, że każdy prowadzący będzie ją realizował w swoisty sposób, wynikający z jego cech osobistych, doświadczenia zawodowego oraz potencjału uczestników. Do podstawowych reguł pracy metodą GB należą: liczebność (krąg wewnętrzny 8-12 osób i krąg zewnętrzny bez określonej ilości osób), nieocenianie, dobrowolność, unikanie intelektualizacji i przymusu, identyfikacja z uczestnikami omawianej relacji, korzystanie z dynamiki grupowej, czas (ok. 1,5 g) oraz struktura spotkania, którą prowadzi i kreuje lider. GB rozpoczyna się przedstawieniem uczestników oraz krótką osobistą i autentyczną narracją (opowieścią z relacji pomagania, sytuacji problemowej, sesji terapeutycznej czy wizyty u lekarza) jednego z uczestników. Po zakończeniu narrator milknie, aż do końcówki spotkania, słuchając, reflektując, rozpoznając i wyciągając wnioski z jego relacji z pacjentem. Następnie uczestnicy wypowiadają swoje pierwsze odczucia, emocje, myśli czy fantazje dotyczące zasłyszanej opowieści. Kolejny etap inicjowany przez lidera, to przejściowa identyfikacja zarówno z pacjentem jak i z narratorem. Pojawiające się na tym etapie skojarzenia, fantazje i wypowiedzi, dostarczają wiele cennego materiału pozwalającego lepiej zrozumieć istotę trudności w omawianej relacji pomagania. Celem nie jest danie gotowej odpowiedzi co należy zrobić, lecz uwrażliwienie na głębszą analizę zrozumienia, która może podsunąć cenne konkretne działania w kolejnym kontakcie narratora z pacjentem. Kończącym etapem spotkania GB jest oddanie głosu narratorowi, który przyglądał się swojej relacji poprzez interpretację uczestników grupy.

Poza werbalnymi wypowiedziami odzwierciedlającymi relację, mogą pojawić się tzw. scenki lub krótkie psychodramy do których zaprasza lider. W odtwarzaniu (odgrywaniu) często pojawiają się silne emocje, które są niejako ekwiwalentem nieświadomych treści zaistniałych a niewypowiedzianych przez narratora.

Należy wspomnieć o niezastąpionej roli jaką pełni kolider. Jakkolwiek lider jest odpowiedzialny jest za sam proces grupowy, rolą kolidera jest przyglądanie się dynamice grupy, która może umknąć prowadzącemu przy ujawniających się emocjach. Można przyjąć, że współpraca zespołu lider-kolider, wszechstronnie obejmuje całość pracy GB. Są oni dla siebie wzajemnym wsparciem.

Autor: Ireneusz Gawkowski, certyfikowany psychoterapeuta, lider Grup Balinta

*Tekst: por. GRUPOWY TRENING BALINTOWSKI, TEORIA I ZASTOSOWANIE, pod redakcją naukową Bohdana Wasilewskiego i Lilianny Engel, Wydawnictwo IPS ENETEIA, Warszawa 2011.

Zapraszam do zapisów na comiesięczne oraz okresowe Grupy Balinta, które organizujemy w DPS Szyldak, Szczytnie, Łomży i Częstochowie.

Zaplanowane terminy:

26 kwietnia 2025 – Prywatny Osrodek Leczenia Uzależnień Bronisław Marcisz – Stara Łomża nad Rzeką  – 6 godz.   koszt: 60 zł

14-15 czerwiec 2025 – II Koleżeński Trening Balintowski w Częstochowie – Pracownia Psychoterapii i Pracy z Ciałem Oto Ja Maja Wyremblewska- 12 godz.

koszt:   700 zł zapisy do 17 kwietnia 2025;     800 zł zapisy do 17 maja 2025;     900 zł zapisy po 17 maja 2025

12-14 września 2025 – IV Warsztat Balintowski w Dąbrównie z superwizją koleżeńską – Pensjonat Głębia – 16 godz.

koszt:   1000 zł – zapisy do 31 lipca 2025

1200 zł – zapisy po 31 lipca 2025

Już tradycyjnie, formule będzie przyświecać motto: „Każdy uczy się od każdego”. Tym razem po każdej sesji Grupy Balinta (GB), uczestnicy podzielą się refleksją i spostrzeżeniem na temat współpracy lidera i kolidera. Będzie też niewielka przestrzeń na zadanie pytania do prowadzących o motywację ich interwencji w kontekście zmiennej dynamiki grupowej. Organizatorom zależy, aby w warsztacie uczestniczyły osoby na różnym poziomie zaawansowania. Szczególnie ważna jest obecność certyfikowanych liderów, którzy poprowadzą GB wraz z koliderami. Przy „asyście” certyfikowanych liderów, osoby nie będące liderami, również będą mogły poprowadzić GB. Dla osób pierwszy raz stykających się z metodą GB oraz z niewielkim stażem, będzie to doskonała okazja do doświadczenia różnorodności w prowadzeniu i przeżywania własnych emocji wywołanych dynamiką grupy.  Wszyscy uczestnicy otrzymają zaświadczenia o uczestnictwie w warsztacie. Ze względu na warunki noclegowe, ilość miejsc jest ograniczona do ok. 20 w pokojach dwu lub trzyosobowych. Podczas zapisów proszę o dokładne doprecyzowanie potrzeb bytowo żywieniowych.  Całość odbędzie się w miejscowości Dąbrówno w województwie warmińsko-mazurskim w Pensjonacie „Głębia”. W sobotę przewidziana jest wspólna, integracyjna i „wystawna” kolacja.  Nie ma możliwości opłacenia części warsztatu (np. gdyby ktoś nie uczestniczył w całym warsztacie z różnyc osobistych względów), lub jedynie uczestnictwa w samym warsztacie bez korzystania z noclegu i wyżywienia. Ideą organizatorów jest nie tylko szerzenie samej metody Grup Balinta, lecz również budowanie zintegrowanego i życzliwego środowiska.

Koszt: wpłaty do 31 lipca 2025 r. – 1000 zł, wpłaty po tym terminie – 1200 zł.

W przypadku rezygnacji z warsztatu zwracana jest jedynie połowa wpłaty.

Organizatorzy:

Ireneusz Gawkowski – 600 920 184       

Robert Burdalski – 601 622 564   

Grzegorz Paź – 602 350 138 –  odpowiedzialny za wpłaty oraz informacje lokalowe, żywieniowe i związane z dojazdem

Zapisy przyjmowane są wyłącznie telefonicznie do 1 września 2025

Organizatorzy zastrzegają sobie prawo do niewielkiej zmiany organizacyjnej bez utraty ilości godzin GB.

Ramowy program IV Warsztatu Balintowskiego  Dąbrówno 12-14.09.2025

PIĄTEK

15.00 – 16.00 – Przyjazd i zakwaterowanie uczestników

16.00 -18.00 – Przywitanie + I grupa Balinta + superwizja koleżeńska

18.15 – 19.50 – Kolacja

19.00 – 21.00 – II grupa Balinta + superwizja koleżeńska

SOBOTA

7.30 – 8.30 – Śniadanie

8.30 – 10.30 – III grupa Balinta + superwizja koleżeńska

10.30 – 11.00 – Przerwa kawowa

11.30 – 13.30 – IV grupa Balinta + superwizja koleżeńska

13.30 – 14.30 – Obiad

14.30 – 16.30 – V grupa Balinta + superwizja koleżeńska

16.30 – 17.00 – Przerwa kawowa

17.00 – 19. 00 – VI grupa Balinta + superwizja koleżeńska

19.00 –  Kolacja i wspólny czas.

NIEDZIELA

7.30 – 8.30 – Śniadanie

8.30 – 10.30 – VII grupa Balinta + superwizja koleżeńska

10.30 – 11.00 – Przerwa kawowa

11.30 – 13.30 – VIII grupa Balinta + rozdanie zaświadczeń

Ok. 13.30 –  Obiad

POŻEGNANIE